گیربکس‌های ma5 و be1 از سری گیربکس‌های دستی هستند که در صنعت خودرو سازی ایران به وفور مورد استفاده قرار گرفته‌اند. تفاوت اصلی بین گیربکس‌های ma5 و be1 در نوع و مدل موتور خودرو است که گیربکس,
متناسب با آن انتخاب می‌شود. در این راستا اطلاع داشتن از مزایا, معایب و ویژگی آنها در هنگام خرید خودرو می‌تواند راهگشای شما باشد.
گیربکس خودرو چیست و چه کاربردی دارد؟
گیربکس بخشی از خوردرو است که وظیفه بسیار مهم انتقال نیرو از موتور به چرخ‌ها را بر عهده دارد. گیربکس یا جعبه دنده, متشکل از یک مجموعه دنده با سایزهای متفاوت است. انتقال انرژی موتور به چرخ‌ها از طریق
دنده‌هایی با سایزهای متفاوت رخ می‌دهد. این مسئله به ماشین امکان افزایش سرعت را بدون فشار آوردن به موتور, فراهم می‌کند.
در سیستم انتقال قدرت ماشین, گیربکس در بین کلاچ و دیفرانسیل قرار می‌گیرد. در شرایط گوناگون گیربکس می‌تواند تغییرات وسیعی را که در رانندگی از نظر قدرت و کشش مورد نیاز است, فراهم نماید.
انواع گیربکس خودرو
گیربکس‌ها به سه گروه دستی, نیمه اتوماتیک و اتوماتیک تقسیم بندی می‌شوند. در ایران شرکت‌های ماشین سازی سایپا و ایران خودرو به طور عمده از دانش قدیمی طراحی و تولید گیربکس‌ها استفاده می‌کنند. به نحوی که
می‌توان گفت پایه اکثر گیربکس‌های ایران خودرو از گیربکس‌های فرانسوی پژو ساخته می‌شود.
در مورد سایپا می‌توان گفت که در این زمینه از ایران خودرو نیز عقب‌تر است و بصورت عمده از گیربکس تغییریافته پراید برای محصولات خود استفاده می‌کند. گیربکس های مورد استفاده در شرکت ایران خودرو شامل موارد زیر است:
· گیربکس‌های دستی MA – BE – MCM – ML
· گیربکس‌های دستی-اتوماتیک MAP – MCP
· گیربکس‌های اتوماتیک AL4
مزایای گیربکس ma 5 و 1be چیست؟
گیربکس های دستی ma5 و be1در مقایسه با مدل‌های اتوماتیک, از تعداد قطعه کمتری ساخته می‌شوند. از این رو ارزان‌تر بوده و علاوه بر آن, هزینه تعمیر و نگهداری پایین‌تری دارند. در هنگام تعویض روغن؛ خودرو های دارای
جعبه دنده‌های دستی, هزینه تعویض کمتری خواهند داشت و همچنین
در صورت بروز مشکل برای گیربکس‌های ma5 و be 1, امکان حرکت ماشین وجود دارد. درحالی که اگر جعبه دنده از نوع اتومات باشد, دیگر نمی‌توان ماشین را به حرکت درآورد. از دیگر مزایای گیربکس دستی ma5 و be1 کنترل
و تسلط بالای راننده است که آنها را در بین رانندگان حرفه‌ای محبوبیت‌تر از گیربکس‌های اتوماتیک کرده‌است.
یکی دیگر از مزایای گیربکس‌های دستی, امکان روشن کردن ماشین بدون باتری, از طریق هل دادن است. درحالی که اگر گیربکس ماشین از نوع اتومات باشد, تنها راه حل در این شرایط تعویض باتری خالی با یک عدد سالم
خواهد بود. در نظر داشته باشید که گیربکس‌های دستی ma5 و be1مصرف سوخت کمتری به نسبت مدل اتومات دارند. ما در مقاله تعمیر گیربکس اتوماتیک به صورت کامل به بررسی گیربکس های اتوماتیک پرداخته ایم.
معایب گیربکس ma 5 و 1be چیست؟
استفاده از گیربکس‌های دستی در شهرهای شلوغ و پر ترافیک آزار دهنده است. نیاز دائم به تعویض دنده در ترافیک, بسیاری از رانندگان تازه کار را به استفاده از گیربکس‌های اتومات هدایت و تشویق می‌کند. اگر تجربه کافی
در رانندگی نداشته باشید, استفاده از گیربکس ma5 و be1 در شرایط ناهموار و کوهستانی می‌تواند بسیار طاقت فرسا باشد.
استهلاک خودروهایی که از جعبه دنده دستی ma5 و be1 استفاده می‌کنند بیشتر خواهد بود. البته این بدین معنی نیست که ماشین‌های داراری جعبه دنده اتومات مصرف سوخت بیشتری دارند, بلکه در اینجا صرفا مقایسه
بین گیربکس اتومات و گیربکس های دستی نظیر ma5 و be1 است.
از گیربکس ma 5 و 1be در چه خودرو هایی استفاده می شود؟
ضریب دیفرانسیل گیربکس های دستی MA و BE برابر 5 است. از گیربکس مدل MA در موتورهای DV
EB / EP / TU استفاده می‌شود. همچنین از گیربکس مدل BE در موتورهای مدل TU / DV / DW / EP / EW استفاده می‌شود.
گیربکس ma5 در ماشین‌های پژو 206 فرانسوی بیشتر استفاده می‌شد. اما یکی از تغییراتی که در طی ایرانیزه شدن پژو 206 اتفاق افتاد, تعویض گیربکس آن از مدل ma5 به be1 است. مدل گیربکس be1 در ماشین‌های 206
و رانا به صورت ویژه مورد استفاده قرار می‌گیرند.
آشنایی با گیربکس BE
گیربکس BE از نوع محرک جلو Transverse و مناسب انتقال گشتاور 140 تا 260 نیوتون بر متر است. این مدل, پنج دنده جلو و یک دنده عقب (در کل شش دنده) دارد. سیستم تعویض دنده آن به صورت کابلی و اهرمی و
سیستم کلاچ در مدل‌های کابلی و هیدرولیک ساخته می‌شوند. گیربکس BE با 35 کیلوگرم وزن بیشترین مدل گیربکس بر روی ماشین‌های ساخت ایران خودرو را تشکیل می‌دهد.
تغییرات در نوع پوسته و تعداد دنده ها این مدل را مناسب نصب بر روی خودروهای مختلف و با موتورهای متفاوت ساخته است. گیربکس EF7 به عنوان یکی از مشتقات گیربکس BE, متناسب با موتور خودروهای ملی تغییر
یافته و بر روی خودرهای داخلی نصب می‌شود. BE3 اولین مدل گیربکسی بود که از شرکت پژو وارد ایران شد. اگر به گیربکس های دوکلاچه علاقه مند هستید، در مقاله تعمیر گیربکس X55 به صئرت کامل به بررسی این مدل
گیربکس پرداخته ایم.
اعضای خانواده گیربکس BE :
· BE 3 : سمند, پژو پارس, پژو 405 موتور XU7
· BE 4(R2) : سمند, پژو پارس, پژو 405 موتور TU5
· BE 1 : پژو 206 و رانا موتور TU3 TU5
آشنایی با گیربکس ma5
گیربکس ma5 از نوع دستی و دارای پنج دنده (بجز دنده عقب) و همانند نوع BE از نوع محرک جلو Transverse است. از این گیربکس برای محصولات ایرانخودرو با موتور TU استفاده می‌شود. سیستم تعویض دنده اهرمی و
سیستم کلاچ گیری کابلی در این موتور استفاده می‌شود.
تعمیر گیربکس‌های ma5 و BE1
گیربکس یکی از اجزای پرقطعه ماشین است و برای تعمیر آن حتما باید به تعمیرگاه‌های تخصصی مراجعه کرد. هممان طور که اشاره کردیم, تعمیر گیربکس ma5 و be1 به واسطه نوع و مدل آنها, بسیار ارزان‌تر از مدل‌های
اتوماتیک خواهد بود.