اگر شما کسی باشید که با خودرو و اجزای آن آشنایی نداشته باشید، شاید گمان کنید که فقط با فشار دادن پا بر روی کلاچ، ترمز و گاز، عوض کردن دنده و در نهایت چرخاندن فرمان میتوان یک ماشین را به حرکت درآورد؛ اما برای به حرکت در آوردن ماشین حتی به اندازه‌ی یک متر باید عوامل مختلفی کنار یکدیگر قرار بگیرند.
یکی از مهمترین عوامل این امر، بخش انتقال قدرت ماشین است که شامل کلاچ، دیفرانسیل و گیربکس می‌شود. کاری که این سه جزء در کنار یکدیگر انجام میدهند، انتقال نیرو تولید شده توسط موتور به چرخها بوده که در نهایت باعث به حرکت درآمدن چرخهای ماشین می‌شود. در این بخش گیربکس به علت کنترل و تقسیم نیرویی که انجام می‌دهد، جزء مهمتر محسوب می‌شود.
گیربکس خودرو چیست؟
گیربکس یا جعبه دنده، یکی از اجزای بخش انتقال قدرت خودرو است. گیربکس در این بخش به عنوان فرمانده عمل می‌کند؛ چون میتواند نیرویی که توسط موتور تولید می‌شود را به طور مناسب کنترل کرده و آن را بین چرخهای خودرو تقسیم نماید. گیربکس با این کار از افزایش دور موتور خودرو جلوگیری می‌کند. علاوه بر این کار گیربکس وظایف دیگری نیز دارد. از جمله این وظایف میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
· حرکت معکوس خودرو
· درجا کار کردن موتور خودرو
گیربکس چگونه عمل می کند؟
گیربکس بخش اصلی انتقال قدرت محسوب می‌شود که با کنترل کل نیرو تولید شده توسط موتور، آن را بین چرخهای ماشین تقسیم می‌کند. این عملکرد کلی گیربکس، با اجزای مختلفی که دارد شکل می‌گیرد؛ در واقع میتوان گفت گیربکس از اجزای جزئی خود به این عملکرد کلی می‌رسد. اجزای متنوع و مهم گیربکس شامل موارد زیر می‌شوند:
چرخ دنده
چرخ دنده‌های یک گیربکس، قلب آن محسوب می‌شوند و بدون آنها وجود گیربکس هیچ معنایی ندارد. وظیفه چرخ دنده‌ها تعیین میزان نیرو انتقالی به چرخها است. این چرخ دنده‌ها تعداد ثابتی ندارند ولی حضور ثابتی دارند و میتوان آنها را در تمام جعبه دنده‌ها دید. برای ارتباط بیشتر با چرخ دنده‌های گیربکس باید بگویم که هر چرخ دنده نماد یکی از دنده‌ها ماشین است؛ به طور مثال دنده دو یا دنده عقب.
دسته دنده
دسته دنده یکی از اجزای گیربکس است که در خارج و در کابین خودرو قرار می‌گیرد. این دسته در واقع یک میله فلزی بوده که به شکل اهرم در کنار راننده قرار دارد و او میتواند به وسیله آن کار تعویض دنده را انجام دهد.
محورهای گیربکس
گیربکس دارای سه محور کلاچ، زیر و اصلی بوده که به ترتیب به آنها شافت ورودی، شافت واسط و شافت خروجی نیز می‌گویند. محور کلاچ یک محور متحرک بوده که به چرخ دنده‌ها متصل است و از طریق کلاچ خودرو با موتور آن ارتباط می‌گیرد. محور زیر را از آن جهت واسط می‌نامند که به واسطه چرخ دنده‌ها بین محور کلاچ و اصلی قرار می‌گیرد و گشتاور را بین آنها منتقل می‌کند. محور آخر نیز محور اصلی بوده که نیرو را با سرعت‌های مختلف به دیفرانسیل منتقل می‌کند.
یاتاقان
گیربکس نقش کنترل کننده و هماهنگ کننده را در بخش انتقال قدرت بر عهده دارد و این نقش در خود گیربکس بر عهده یاتاقان است. یاتاقان با اتصال به چرخ دنده‌ها باعث فعالیت آنها می‌شود.
تفاوت بین مدل های مختلف گیربکس چیست؟
گیربکس در ابتدا فقط به صورت دستی تولید و در خودروها مورد استفاده قرار می‌گرفت؛ اما با گذشت زمان و پیشرفت‌های به وجود آمده، گیربکس نیز به نوعی پیشرفته‌تر به نام گیربکس اتوماتیک تبدیل شد. تفاوت اصلی این دو
